Гары Потэр і Вязень Азкабана - Дж. К. Роўлінг

- Што ты сказаў, Потэр?

- Я сказаў, каб вы не неслі лухты аб маім бацьку!- уз’енчыў Гары.- Я ўсё ведаю! Ён уратаваў вам жыццё! Дамблдор распавёў мне аб гэтым! Вас наогул не было бы тут, калі б не мой бацька!

Снейпава скура замест жоўтай стала колеру кіслага малака.

- А ці распавёў табе дырэктар пра тыя абставіны падчас якіх твой бацька выратавал маё жыццё?- прашаптаў ён.- Ці вырашыў, што падрабязнасці занепрыемныя для далікатных вушак каштоўнага Потэра?

Гары закусіў губу. Ён не ведаў аб тым, што тады здарылася і не жадаў у гэтым прызнавацца... але Снэйп сам здагадаўся аб гэтым.

- Не жадаў бы, каб ў цябе засталося ілжывае ўяўленне аб асобе твайго бацькі, Потэр,- прамовіў Снэйп і яго твар жахліва ашчэрыўся.- Пэўна вырашыў, што гэта было нейкае хвалебнае геройства? Тады дазволь паправіць цябе... твой цнатлівы бацька і яго сябры вельмі пацешным чынам разыгралі мяне і гэта скончылася маёй смерцю, калі б твой бацька не здрэйфіў у апошні момант. У гэтым не было аніякай адвагі. Твой бацька перш за ўсё ратаваў сваю скуру, а не мяне. Бо, калі б іх жарт здейсніўся, яго б выключылі з Хогвартсу.

Снэйп агаліў свае няроўныя жаўтлявыя зубы.

- Выверні кішэні, Потэр!- нечакана выпаліў ён.

Гары не варушыўся. У яго вушах грукатала.

- Выверні кішэні, Потэр, ці мы адразу пойдзем да дырэктара! Варушыся!

Халадзеючы ад жаху, Гары выцягнуў з кішэняў мяшок з зонкаўскімі жартамі і мапу паскуднікаў.

Снэйп зірнуў на зонкаўскую торбу.

- Мне іх прынёс Рон,- сказаў Гары, употай молячыся, што ў яго атрымаецца папярэдзіць аб гэтым Рона, пакуль яго не сстрэне Снэйп.- Ён прынес іх, калі быў у Хогсмідзе мінулы раз...

- Няўжо? І ты дагэтуль не скарыстаўся імі? Як люба... а што гэта?

Снэйп ўзяў ў рукі мапу. Гары з усяе моцы намагаўся захаваць твар абыякавым.

- Пергамент на празапас,- паціснуў Гары плячыма.

Снэйп круціў мапу ў руках, пазіраючы на хлопца.

- Нашто табе спатрэбіўся гэткі стары кавалак пергаменту?- спытаў ён.- Можа выкінуць яго?

Снэйп працягнуў сваю руку да каміну.

- Не!- хутка прамовіў Гары.

- Што!- пагрозліва сказаў Снэйп, яго ноздры трымцелі.- Яшчэ адзін каштоўны падарунак ад містэра Візлі? Не... штось выбітнейшае? Можа ліст, напісаны нябачнымі чарніламі? А можа... інструкцыя, як трапіць у Хогсмід, не трапіўшы на дэментараў?

Гары залыпаў. Вочы Снэйпа замігацелі.

- Так, так, дай падумаць...- замармытаў ён, дастаючы чароўную палачку і разгладжваючы пергамент на стале.- РАСКРЫЙ МНЕ СВАЮ ТАЯМНІЦУ!- прамармытаў Снэйп і крануў мапу палачкай.

Нічога не адбылося. Гары сціснуў рукі, каб перапыніць іх дрыгаценне.

- ПАКАЖЫ СЯБЕ!- зноўку прамовіў ён і рэзка стукнуў па пергаменце.

Той заставаўся пустым. Гары глыбока заспакаяльна ўздыхнуў.

- ПРАФЕСАР СЕВЕРУС СНЭЙП, МАГІСТР ГЭТАЙ ШКОЛЫ, ЗАГАДВАЕ ТАБЕ, РАСКРЫЙ ЗВЕСТКІ ЯКІЯ ТЫ ХАВАЕШ!- Снэйп зноўку стукнуў мапу сваёй палачкай.

На паверхні пергамента з’явіліся словы, якія быццам бы пісала нябачная рука.

“Містэр Лунацік, сведчыць аб сваёй пашане прафесару Снэйпу і просіць яго не саваць свой анамальна вялізный нос не ў свае справы.”

Снэйп знерухоміў. Гары знямела вытарапіўся на паведамленне. Але мапа на гэтым не супакоілася. Пад першым паведамленне аб’явілася другое, напісанае іншым почыркам.

“Містэр Рагач далучаецца да містэра Лунаціка і жадае дадаць, што прафесар Снэйп гідкі вырадак.”

Гэта было б вельмі смешна, калі б не было гэдак сур’ёзна, а мапа працягвала...

“Містэр Мягкалап наогул здзіўляецца, што падобнага ёлупа нехта зрабіў Прафесарам.”

Гары ад жаху заплюшчыў вочы, калі ён адважыўся зноўку іх раскрыць мапа вывозіла:

“Містэр Галахвост шчыра развітваецца з прафесарам Снэйпам і раіць яму нарэшце памыць сваю мярзотную фрэзуру.

Гары з жахам чакаў, што будзе далей.

- Эгэ...- ціха прамовіў Снэйп,- Зараз мы даведаеся, што гэта...

Ён крочыў да свайго каміна, схапіў жменю бліскучага парашка з прыадчыненай скрыначцы, што стаяла на паліцы і кінуў яе ў агонь.

- Люпін!- прамовіў у камін Снэйп.- Трэба пагаманіць!

Збіты з панталыку Гары утаропіўся ў вогнішча. Там аб’явілася нейкая вялізная здань, якая пачала хутка круціцца. Праз колькі секунд з каміна вылез прафесар Люпін, абтрасаючы попел са сваёй зношанай вопрадцы.

- Ты клікаў мяне Северус?- лагодна спытаў ён.

- Зразумела,- , падыходзячы да свайго стала  і крывячыся ад лютасці прамовіў Снэйп.- Я папрасіў Потэра вывернуць кішэні і знайшоў там вось гэта.

Снэйп сунуў Люпіну пергамент на якім па ранейшаму ззялі паведамлення ад Лунаціка, Галахвоста, Мягкалапа і Рагача. На твары Люпіна з’явіўся дзіўны замкнёны выраз.

- Ну?- спытаўся Снэйп.

Люпін працягваў глядзець на мапу. У Гары стварылася ўражэнне, што той аб нечым хутка разважаў.

- НУ?- зноўку спытаўся Снэйп.- Гэты пергамент папросту перапоўнены чорнай магіяй. Мяркую, што гэта ў тваёй кампітэнцыі, Люпін. Дзе з твайго пункту гледжання Потэр мог яе здабыць?

Люпін падняў вочы і крайком вока зірнуўшы на Гары, папярэдзіў яго не ўблытвацца.

- Перапоўнены чорнай магіяй?- лагодна перапытаў ён.- Ты сапраўды гэдак лічыш, Северус? А маё меркаванне, гэта папросту кавалак пергаменту, які абразіць кожнага, хто паспрабуе яго прачытаць. Шалапутства, але вядома ж ня маючае аніякай небяспекі. Лічу, што Гары набыў яго ў якойсьці краме-жартаў...

- Няўжо?- спытаўся Снэйп, яго сківіцы сціснуліся ад гневу.- Думаеш у жартоўных крамах прадаецца нешта падобнае? А ці не думаеш ты, што ён мог атрымаць яе непасрэдна ад ВЫТВОРЦАЎ?

Гары не разумеў, аб чым кажа Снэйп. Люпін відавочна таксама.

- Маеш на ўвазе ад Галахвоста ці кагось з узгаданых?- спытаўся ён.- Гары, ці ведаеш ты каго з гэтых асоб?

- Ані,- адразу ж адказаў хлопец.

- Чуў, Северус?- звяртаючыся да Снэйпа спытаўся Люпін.- Я ж кажу, гэта было набыта ў Зонкі...

Быццам па загадзе ў кабінэт уварваўся Рон. Ён быў ўшчэнт задыханы і ледзь трымаючыся на нагах ўстаў ля стала прафесара Снэйпа. Ён стаяў прыціснуўшы руку да грудзей і спрабаваў размаўляць

- Гэта... я... даў... гэта... Гары,- задыхаючыся прамовіў Рон.- Набыў... ў мінулы... раз... у Зонкі...

- Ну вось!- пляскаючы далонямі і весела азіраючыся прамовіў Люпін.- Здаецца мы ўсё высветлілі! Я вазьму гэта ў цябе, Северус?- дадаў ён, складваючы мапу і кладучы яе ў сваю вопрадку.- Гары, Рон, хадземце за мной, мне трэба задаць вам колькі пытаннях па вашым сачыненням аб упірах. Прабач нас, Северус.

Гары не рызыкнуў паглядзець на Снэйпа, калі яны пакідалі яго кабінэт. Ён, Рон і Люпін не размаўляючы рушылі ажно да Вестыбюлю. Толькі тады Гары звярнуўся да настаўніка.

- Прафесар, я...

- Не жадаю слухаць аніякіх тлумачэнняў,- імгненна паведаміў ён. Люпін азірнуў пусты Вестыбюль і сцішыўшы голас дадаў.- Я ведаю, што шмат год таму, гэтую мапу канфіскаваў містэр Філч. Так, я ведаю, што гэта мапа,- сказаў ён здзіўленна гледзячым на яго Гары і Рону.- Я не жадаю ведаць, як яна трапіла да вас. Але ж я здзіўляюся, чаму вы не аддалі яе. Асабліва пасля таго выпадка з паролямі. Прабач, Гары, але я не вярну яе табе.

Гары чакаў чагось падобнага і быў надта напружаны для пратэставання.

- А чаму Снэйп вырашыў, што я мог атрымаць яе ад вытворцаў?

- Таму што...- Люпін завагаўся.- Таму што гэтыя мапастворнікі пажадалі выманіць цябе з замку. Яны лічаць, што гэта надта вясёла.

- Вы іх ведаеце?- уражана спытаўся Гары.

- Мы сустракаліся,- шпарка прамовіў Люпін. Ён глядзеў на Гары, больш сур’ёзна чым калі-небудзь

- І не разлічвай на то, што ў наступны раз я гэдак жа прыкрыю цябе, Гары. Я не магу прымусіць цябе сур’ёзна ставіцца да Сірыюса Блэка. Але я вырашыў, што тое, што ты адчуваеш, калі паблізу ад цябе апыняюцца дэментары, будзе мець на цябе большы ўплыў. Твае бацькі загінулі, каб уратаваць тваё жыццё, Гары. Ты абраў надта кепскі спосаб аддзячыць ім... прамяняўшы іх ахвяру на мяшок з жартамі.

Ён сыйшоў, Гары адчуваў сябе горш, чым тады, калі знаходзіўся ў кабінэце ў Снэйпа. Яны з Ронам павольна пачалі падымацца па мармуровых сходах. Калі яны міналі статую аднавокай вядзмаркі, Гары прыпомніў, што Мантыя-Невідзімка ўсё яшчэ знаходзіцца ў праходзе... але не адважыўся спусціцца па яе.

- Гэта я вінаваты,- раптоўна прамовіў Рон.- Гэта я пераканаў цябе пайсці. Люпін правы, гэта было вельмі бязглузда. Мы не павінны былі...

Ён супыніўся. Гары і Рон дасягнулі калідора па якім хадзілі тролі-ахоўнікі, ім насустрач рушыла Герміёна. Адзін погляд на яе пераканаў Гары, што яна аб ўсім ведае. Яго душа самлела... а што калі яна аб усім распавяла прафесарцы МакГонагал?

- Прыйшла, каб пазлараднічаць?- разлютавана спытаўся Рон, калі дзяўчынка супынілася ля іх.- Пэўна ўжо аб усім расказала?

- Не,- адказала Герміёна. Яна трымала ў руках ліст, а яе вузны дрыжалі.- Я вырашыла вы павінны ведаць... Хагрыд прайграў справу. Бакбіку прысудзілі смяротнае пакаранне.