Рейтинговые книги
Читем онлайн Чалавек на лаўцы (на белорусском языке) - Жорж Сименон

Шрифт:

-
+

Интервал:

-
+

Закладка:

Сделать
1 ... 6 7 8 9 10 11 12 13 14 ... 20

- Бардэль?

- Не зусiм. Але мне здалося, што гаспадыня з гэтымi справамi знаёмая. Пакуль падымалiся наверх, яна запыталася, як я збiраюся плацiць - штомесяц цi часцей, дзе я працую. Пакой - вокнамi на двор. Абсталюнак неблагi. Праўда, як на мой густ, дык зашмат таннага шоўку i аксамiту. Лялька на канапе. У пакоi пахла яшчэ, так бы мовiць, жанчынаю. Гаспадыня пацiкавiлася, хто мне даў адрас. Я ледзь не прагаварыўся, што даведаўся па аб'яве. Шчыра кажучы, мяне ўвесь час бянтэжыла адна з яе цыцак: яна ўсё выслiзгвала з халата. Я сказаў, што паведамiў мне пра пакой адзiн мой сябра. I што сябра гэты жыве ў яе. Яна запыталася хто. Калi я назваў Турэ, то адразу зразумеў, што яна яго ведае. Яна i з твару змянiлася, i голас стаў iншы. "Не ведаю, кажа, такога!" Як адрэзала. А потым пытаецца, цi няма ў мяне звычкi позна вяртацца дамоў. Было ўжо вiдаць, што вырашыла пазбавiцца ад мяне. Але я прыкiнуўся прасцячком. Кажу: "Можа, мой сябра яшчэ тут? Ён удзень не працуе i позна ўстае". Але яна мне: "Дык вы будзеце здымаць пакой цi не?" Буду, кажу. "Плата наперад". Я дастаў кашалёк i, нiбыта выпадкова, выняў фота Турэ. "А, - кажу, - вось i фота майго сябра". Яна зiрнула i кажа: "Не, мы, вiдаць, адно аднаму не падыдзем". I пайшла да дзвярэй. Я хацеў затрымаць яе, але яна папрасiла пакiнуць яе ў спакоi, у яе, бачыце, абед на плiце можа згарэць. Так i развiталiся... Шэф, ды я проста ўпэўнены, што яна яго ведала! Калi я выйшаў на вулiцу, фiранка зварухнулася: яна назiрала за мною.

- Едзем! - сказаў Мэгрэ.

Хаця дом быў за два крокi адсюль, пад'ехалi на машыне. Гаспадыня, якая выйшла адчынiць дзверы, i цяпер была ў халаце.

- Хто там?

- Палiцыя.

- Што вам трэба? - Зiрнула коса на Лапуэнта. - Так i ведала, што нажыву сабе бяду з гэтым малакасосам.

- Думаю, нам будзе зручней перагаварыць у доме.

- А я i не збiраюся трымаць вас на ганку. Мне ад вас хаваць няма чаго.

- Чаму вы не прызналiся, што пан Турэ быў вашым жыльцом?

- Таму, што гэта яго не датычыцца, - зноў змерыла яна Лапуэнта нядобрым позiркам.

Яна ўвяла iх у невялiкую гасцёўню. Грубка тут была напалена як след. Усюды ляжалi стракатыя падушкi з вышытымi на iх кошачкамi, сэрцамi i скрыпiчнымi ключамi. Вокны былi занавешаны шчыльнымi шторамi, i гаспадыня запалiла святло.

- Дык што вам ад мяне трэба?

Мэгрэ выняў з кiшэнi фатаграфiю Турэ.

- Гэта ён?

- Ён. Вы i без мяне ўсё ведаеце.

- Доўга ён у вас жыў?

- Прыкладна два гады. Можа, трохi болей.

- У вас шмат жыльцоў?

- Вядома. Мне адной дом задужа вялiкi. А ў наш час кватэру знайсцi нялёгка.

- Колькi ж iх у вас?

- Цяпер - тры.

- Але адзiн пакой свабодны?

- Той самы, што я паказвала гэтаму малойчыку. I цяпер шкадую, што не была асцярожлiвая.

- Што вы ведаеце пра пана Турэ?

- Цiхi i сцiплы чалавек. Нiкому не замiнаў. Працаваў уначы...

- А вы ведаеце дзе?

- Я яго нi аб чым не распытвала. Ён сыходзiў увечары i вяртаўся ўранку. Спаў вельмi мала. Я яму часта казала, што трэба спаць болей. Але мне здаецца, што ўсе яны так, хто ўначы працуе, - мала спяць.

- Ён шмат зарабляў?

- А што вас, уласна, цiкавiць?

- Вы ж чытаеце газеты?..

На столiку ляжала разгорнутая ранiшняя газета.

- Бачу, куды вы гняце. Але спярша паабяцайце, што ў мяне не будзе непрыемнасцей. Ведаю я палiцыю...

Мэгрэ падумаў, што кабета павiнна быць у картатэцы аддзела нораваў.

- Я ж не рэкламую сваiх жыльцоў на кожным кроку. Не рэгiстрырую iх. Гэта не злачынства. Але калi вы пачняце выкручваць мне нервы...

- Усё будзе залежаць ад вас.

- Вы абяцаеце?.. Дарэчы, у якiм вы чыне?

- Камiсар Мэгрэ.

- Ого! Зразумела. Гэта сур'ёзней, чым я думала. Мяне турбуюць вашы калегi з нораваў. - Яна адпусцiла ў iхнi адрас такое слоўца, што Мэгрэ з Лапуэнтам пераглянулiся.

- Ну, добра. Ведаю я, што яго забiлi. Але больш - нiчога.

- Як ён назваўся вам?

- Проста - пан Луi.

- Да яго прыходзiла жанчына? Чарнявая, сярэднiх гадоў?

- Прыходзiла. Прыгожая, гадоў сорак, умее сябе трымаць.

- Часта прыходзiла?

- На тыдзень тры цi чатыры разы.

- А прозвiшча яе вы ведаеце?

- Я называла яе панi Антуанэт.

- Вы, я бачу, прывыклi называць людзей па iменi.

- Я не цiкаўная.

- Яна, калi прыходзiла, надоўга заставалася ў яго?

- На колькi трэба.

- На паўдня?

- Як калi. Iншым разам - на гадзiну-дзве.

- А ўранку прыходзiла?

- Можа, калi i прыходзiла, я не помню.

- Вы яе адрас ведаеце?

- Нiколi не пыталася.

- Iншыя вашы жыльцы - жанчыны?

- Пан Луi быў адзiны мужчына.

- Ён з iмi меў зносiны?

- Любоўныя? Такiх не было. Мне здаецца, ён да гэтага не быў ахвотнiк. Можа, калi б захацеў...

- Але ён заходзiў да iх?

- Яны, бывала, заходзiлi да яго папрасiць запалак, цыгарэт цi газету.

- I ўсё?

- Ну, яны гаманiлi пра сёе-тое. Часам ён нават гуляў у карты з Люсiль.

- Яна наверсе?

- Не. Бадзяецца недзе днi ўжо два. З ёй гэта здараецца. Мабыць, знайшла сабе некага. Але памятаеце, што вы мне абяцалi? Каб нi ў мяне, нi ў маiх жыльцоў не было нiякiх непрыемнасцей.

Мэгрэ хацеў быў сказаць, што нiчога не абяцаў, але змаўчаў.

- А апрача гэтай кабеты, нiхто да яго не прыходзiў?

- Нядаўна нехта пра яго пытаўся, разы са два.

- Маладзiца?

- Ага. Яна не стала падымацца наверх. Папрасiла перадаць, што чакае ўнiзе.

- Яна назвалася?

- Монiкай. Яна засталася ў калiдоры, нават у гасцёўню не прайшла.

- Ён спусцiўся да яе?

- Першы раз пра нешта з ёю пашаптаўся, i яна пайшла. А другiм разам i трэцiм выйшаў з ёю.

- Не сказаў вам, калi вярнуўся, што за яна?

- Спытаўся толькi, цi спадабалася яна мне.

- I што вы адказалi?

- Сказала, што цiкавая, як зазвычай у яе ўзросце, але што праз некалькi гадоў гэта будзе сапраўдная кабыла.

- А хто яшчэ прыходзiў?

- Вы не хочаце сесцi?

- Дзякую. Не хачу пэцкаць вам падушкi - змок да нiткi. Надта ў вас ужо чыста.

- Стараюся як магу. Дык чакайце... Дайце ўспомнiць... Прыходзiў адзiн чалавек. Малады. Не назваўся. Я перадала пану Луi, што яго чакаюць унiзе. Пан Луi, здалося, расхваляваўся i папрасiў мяне правесцi госця наверх. Гэты маладзён прабыў у яго хвiлiн дзесяць.

- Даўно гэта было?

- У сярэдзiне жнiўня. Памятаю, была спякота i процьма мух.

- Ён прыходзiў яшчэ калi-небудзь?

- Неяк разам прыходзiлi, усё роўна як на вулiцы сустрэлiся. Разам паднялiся наверх, але хлопец хутка выйшаў.

- Усё?

- Мне здаецца, я i так нагаварыла пад самую завязку. Думаю, вам таксама цiкава падняцца наверх?

- Вядома.

- Пан Луi займаў пакой насупраць таго, якi я паказвала вашаму памочнiку. Вокны выходзяць на вулiцу.

- Правядзiце нас, калi ласка.

Уздыхнуўшы, гаспадыня з цяжкасцю стала ўздымацца наверх.

- Не забывайцеся, што абяцалi.

Мэгрэ пацiснуў плячыма.

- Калi пакрыўдзiце мяне, я заяўлю на судзе, што вы манiце.

Скрозь шчылiну прыадчыненых дзвярэй, мiма якiх яны праходзiлi, камiсар заўважыў маладую жанчыну, зусiм голую, з махнатым ручнiком у руках.

Павярнуўшыся да яе, гаспадыня сказала:

- Не бойся, Iвета, гэта не з нораваў!

5. СЯРЖАНТАВА ЎДАВА

Велiзарная шафа з люстрам займала амаль увесь пакой. Гэтай масiўнай мэблi з арэхавага дрэва было, напэўна, гадоў пяцьдзесят сама меней. Яе куплялi няйначай як на аўкцыёне.

На стале, накрытым цыратаю, стаяла клетка з канарэйкаю. Можа, падумаў камiсар, Турэ купiў яе на набярэжнай Межысэры, калi наведваў старога бухгалтара?..

- Гэта ягоная канарэйка?

- Ягоная. Ён прынёс яе з год назад. Але яго падманулi: падсунулi замест самца самку, яна не спявае.

- А хто тут прыбiраў?

- Я здаю пакоi з мэбляю i бялiзнаю, але прыбiральшчыцы няма. Некалi былi пакаёўкi, але з iмi шмат клопату. Дый жывуць у мяне пераважна жанчыны...

- Пан Луi сам прыбiраў?

- Ён запраўляў ложак, выцiраў пыл. Раз на тыдзень, дзеля яго, я мыла тут падлогу.

Камiсар адчуваў, што для Турэ гэты пакой быў прытулкам душы. Усё, што ён прыносiў сюды, мела не простае пабытовае прызначэнне - яно падбiралася з асабiстым, нават патаемным густам.

У шафе не было гарнiтура, але затое ў iм стаялi тры пары жоўтых чаравiкаў. На столiку ляжаў трохi экстравагантны, як для Турэ, капялюш, амаль новы, вiдаць, набыты iм з пратэсту. I, мабыць, з таго ж пратэсту куплены былi стракаты халат i чырвоныя пантофлi.

- А пан Турэ не хадзiў на скачкi?

- Не думаю. Пра гэта ён мне нiчога не казаў.

- А ён часта з вамi гаварыў?

- Часцей на хаду. Але iншы раз заходзiў у гасцёўню i мы гаманiлi.

- Ён быў вясёлы чалавек?

- Жыццю ён радаваўся.

Усё ў пакоi было на сваiм месцы, нiдзе нi пылiнкi. У адной шафе Мэгрэ знайшоў пачатую бутэльку партвейну i два келiхi. На вешалцы вiсеў плашч: натуральна, не мог жа Турэ вяртацца ў Жувiзi мокры, калi ўдзень iшоў дождж?

Было нямала кнiг. Яны стаялi ў рад на куфры: танныя выданнi, раманы плашча i шпагi, два-тры дэтэктывы. Вiдаць, дэтэктывы яму не спадабалiся i ён перастаў iх чытаць.

Крэсла стаяла ля акна. Побач маленькi столiк. На iм - фатаграфiя жанчыны гадоў сарака з цёмнымi валасамi ў чорным. Напэўна, гэта быў здымак тае жанчыны, пра якую казаў прадавец з ювелiрнай крамы. На iм яна - такая ж мажная. Такiх кабет у пэўным асяроддзi лiчаць прыгожымi.

1 ... 6 7 8 9 10 11 12 13 14 ... 20
На этой странице вы можете бесплатно читать книгу Чалавек на лаўцы (на белорусском языке) - Жорж Сименон бесплатно.

Оставить комментарий