Рейтинговые книги
Читем онлайн Казкi (на белорусском языке) - Братья Гримм

Шрифт:

-
+

Интервал:

-
+

Закладка:

Сделать
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ... 51

Бедная дзяўчынка падумала: "Нядоўга мне заставацца тут, - пайду я на пошукi сваiх братоў".

Вось ужо i ноч апусцiлася на лес, i выбегла яна з замка i пайшла проста ў лясны гушчар. Праблукала ўсю ноч i ўвесь дзень, пакуль, нарэшце, ад стомы iсцi ўжо не магла. I заўважыла яна паляўнiчы домiк, увайшла ў яго, бачыць - пакой, а ў iм шэсць маленькiх ложкаў, але яна не адважылася легчы, а залезла пад адзiн з ложкаў i вырашыла там начаваць.

Неўзабаве i сонца зайшло, i пачула яна шум i ўбачыла, што прыляцелi да акна шэсць лебедзяў. Яны ўселiся на акне i пачалi здзьмухваць сваё пер'е, i вось лебядзiны ўбор звалiўся з iх, як сарочка. Зiрнула на iх дзяўчынка i пазнала сваiх братоў, узрадавалася i вылезла з-пад ложка. Браты ўбачылi сваю сястру i ўсцешылiся не менш за яе, але радасць iх была кароткай.

- Табе нельга заставацца тут, - сказалi яны, - гэта прытон разбойнiкаў. Калi разбойнiкi вернуцца i знойдуць цябе тут, яны заб'юць цябе.

- А хiба вы не можаце мяне абаранiць? - спытала ў iх сястрычка.

- Не, - адказалi яны, - мы можам скiдаць свой лебядзiны ўбор толькi на чвэрць гадзiны вечарам, тады мы становiмся людзьмi, а затым зноў ператвараемся ў лебедзяў.

Заплакала сястрычка i кажа:

- А хiба нельга зняць з вас чары?

- Не, - уздыхнулi яны, - зрабiць гэта вельмi цяжка. На працягу шасцi гадоў ты не павiнна нi гаварыць, нi смяяцца, i мусiш пашыць нам за гэты час шэсць сарочак з кветказору. А калi ты вымавiш хоць адно слова, дык уся твая праца прападзе.

Пакуль браты расказвалi ёй пра гэта, мiнула чвэрць гадзiны, i яны зноўку сталi лебедзямi i вылецелi праз акно.

Але дзяўчынка цвёрда вырашыла вызвалiць сваiх братоў, нават калi б дзеля гэтага спатрэбiлася яе жыццё. Яна пакiнула паляўнiчы домiк i пайшла ў самы гушчар, залезла на дрэва i там пераначавала. Ранкам яна спусцiлася з дрэва, назбiрала кветказору i пачала шыць. Размаўляць ёй не было з кiм, а смяяцца i зусiм не хацелася...

Так мiнула шмат часу, i здарылася, што кароль той краiны паляваў у лесе, i яго егеры пад'ехалi да дрэва, на якiм сядзела дзяўчынка. Яны паклiкалi яе:

- Хто ты?

Яна нiчога не адказала.

- Спусцiся да нас, - папрасiлi яны, - мы нiчога дрэннага табе не зробiм.

Але яна толькi галавой пакруцiла.

Калi яны пачалi яе распытваць, яна скiнула iм залатыя каралi i думала, што яны задаволяцца гэтым. Але яны ўсё задавалi i задавалi пытаннi; тады яна скiнула iм свой пояс; але калi i гэта не дапамагло, скiнула iм свае падвязкi, такiм чынам неўзабаве яна аддала iм усё, што на ёй было, i засталася ў адной сарочцы. Але егеры i тады не адчапiлiся ад яе; яны залезлi на дрэва, знялi яе адтуль i прывялi да караля. Кароль спытаў:

- Хто ты? Што ты там робiш на дрэве? - Але яна нiчога не адказала.

Ён распытваў яе на ўсiх мовах, якiя толькi ведаў, але яна заставалася маўклiвай як рыба. А была яна прыгожая, i вось кароль моцна ў яе закахаўся. Ён ухутаў яе ў свой плашч, пасадзiў перад сабой на каня i прывёз яе ў свой замак. I загадаў ён апрануць яе ў багатыя ўборы, i стала яна прыгажэйшая. Але нельга было дабiцца ад яе хоць слова. Ён сеў ля стала побач з ёю, i сцiпласць яе i нясмеласць так спадабалiся яму, што ён сказаў:

- Вось з гэтай хачу я ажанiцца i нi з якой iншай на свеце. - I праз колькi дзён ён павянчаўся з ёю.

Але была ў караля злая мацi - ёй не спадабалася яго жанiцьба i яна пачала зласлiвiць пра маладую каралеву.

- Хто ведае, адкуль узялася гэтая дзеўка, - гаварыла яна, - нiводнага слова прамовiць не можа; яна не вартая быць жонкай караля.

Праз год, калi каралева нарадзiла першынца, старая забрала яго, а каралеве пад час сну вымазала рот крывёю. Затым яна пайшла да караля i абвiнавацiла яе ў тым, што яна людаедка. Кароль не хацеў у гэта верыць i не дазволiў прычынiць каралеве зло. А яна ўвесь час шыла сарочкi i нi на што iншае не звяртала ўвагi.

Калi ж зноў нарадзiла яна прыгожага хлопчыка, лiхая свякруха зноўку ўтварыла такi ж самы падман, але кароль не хацеў верыць яе злосным словам. Ён сказаў:

- Яна вельмi сцiплая i добрая, каб магла здзейснiць такое; калi б яна не была нямая, дык даказала б сваю невiнаватасць.

Але старая i на трэцi раз украла нованароджанае немаўлятка i абвiнавацiла каралеву, якая не прамовiла нi слова ў сваю абарону. Каралю ж заставалася толькi адно - аддаць яе пад суд; i прысудзiлi спалiць яе на кастры.

Надышоў дзень выканання прысуду, а быў гэта якраз апошнi дзень з тых шасцi гадоў, на працягу якiх яна не магла нi гаварыць, нi смяяцца.

Яна пашыла за гэты час шэсць сарочак, i толькi на апошняй сарочцы яшчэ не было левага рукава.

Калi павялi яе на касцёр, захапiла яна з сабой сарочкi, i калi завялi яе ўжо на памост i вось-вось павiнны былi распалiць вогнiшча, азiрнулася яна i бачыць - ляцяць да яе шэсць лебедзяў. I зразумела яна, што блiзка яе вызваленне, i затрапятала ў яе сэрца ад радасцi.

Шумна падляцелi да яе лебедзi i апусцiлiся так нiзка, што яна паспела кiнуць iм сарочкi; i як толькi да iх дакранулiся тыя сарочкi, звалiлiся з iх лебядзiныя ўборы, i стаялi перад ёй яе браты, жывыя, здаровыя, i па-ранейшаму прыгожыя, - толькi ў малодшага не хапала левага рукава, i таму на спiне ў яго засталося лебядзiнае крыло. Пачалi яны абдымацца ды цалавацца, i прыйшла каралева да караля, i ён быў моцна здзiўлены, але вось загаварыла яна i сказала:

- Мой любы кароль, з гэтай пары я магу размаўляць i скажу табе, што я нi ў чым не вiнаватая, - i яна расказала яму пра падман старой свекрывi, якая забрала i схавала траiх яе дзяцей. I прынеслi iх у замак на вялiкую радасць караля, а злосную свякроў у пакаранне спалiлi на кастры, i застаўся ад яе адзiн толькi попел.

А кароль i каралева разам з шасцю сваiмi братамi жылi мiрна i шчаслiва доўга-доўга.

ЧОРТ З ТРЫМА ЗАЛАТЫМI ВАЛАСАМI

Жыла аднойчы бедная жанчына, вось нарадзiла яна сыночка, нарадзiўся ён на свет у сарочцы, i было яму прадказана, што на чатырнаццатым годзе ён ажэнiцца з каралеўскай дачкой. I здарылася, што неўзабаве пасля гэтага прыбыў у гэтую вёску кароль; але нiхто не ведаў, што гэта кароль, i калi ён пачаў распытваць у людзей, што ў iх новага, яму адказалi:

- Ды вось нарадзiлася ў нас на гэтых днях дзiця ў сарочцы; што яно нi задумае, ва ўсiм яму будзе ўдача. I прадказана яму яшчэ, што на чатырнаццатым годзе быццам ажэнiцца ён з каралеўскай дачкой.

А было ў караля сэрца лiхое; разгневаўся ён, даведаўшыся аб такiм прадказаннi, i пайшоў да бацькоў хлопчыка, прыкiнуўся такiм ласкавым, такiм добрым i кажа:

- Вы людзi бедныя, аддайце мне ваша дзiця, ужо я аб iм паклапачуся.

Спачатку яны адмаўлялiся, але калi гэты чужы чалавек прапанаваў iм за гэта нямала золата, яны вырашылi: "Ужо як ён нарадзiўся шчаслiўцам, то будзе гэта для яго да лепшага", i яны згадзiлiся i аддалi хлопчыка.

Паклаў кароль дзiця ў паходны куфэрак i паскакаў з iм далей. Пад'ехаў ён да глыбокага вiру, кiнуў куфэрак у ваду i падумаў: "Вось я i выратаваў сваю дачку ад няпрошанага жанiха". Але куфэрак не патануў, а паплыў, нiбы караблiк, i нi адна кропля вады ў яго не прасачылася. I адплыў ён на дзве мiлi ад каралеўскай сталiцы, прыплыў да млына i спынiўся каля плацiны. На шчасце, стаяў паблiзу батрак з млына, ён заўважыў куфэрак i выцягнуў яго бусаком на бераг, думаючы знайсцi ў iм немалыя скарбы; але калi ён яго адчынiў, то ўбачыў, што ляжыць у iм прыгожы хлопчык, здаровы i вясёлы. Ён прынёс яго да млынара i яго жонкi, i паколькi дзяцей у iх не было, то млынарыха зарадавалася i кажа:

- Гэта сам Пан Бог паслаў нам дзiцятка.

Пачалi яны аб знайдышы клапацiцца, i ён вырас, выхаваны на многiх дабрадзейных справах.

Але вось здарылася аднойчы, што кароль, жадаючы схавацца ад навальнiцы, зайшоў на млын i, заўважыўшы рослага хлопчыка, спытаў у млынара i яго жонкi, цi не iх гэта сын.

- Не, - адказалi яны, - гэта знайдыш. Чатырнаццаць гадоў таму назад яго прынесла ў куфэрку да нашай плацiны, i батрак выцягнуў яго з вады.

Тады кароль зразумеў, што гэта нiхто iншы, як той самы шчаслiвец, якога ён кiнуў у ваду, i ён сказаў:

- А цi нельга будзе, людзi добрыя, паслаць яго з маiм пiсьмом да каралевы. Я дам яму за гэта ўзнагароду - два залатыя.

- Як пажадае кароль, - адказалi млынар i млынарыха i загадалi юнаку рыхтавацца ў шлях-дарогу.

I напiсаў кароль лiст каралеве, а было ў iм сказана: "Як толькi гэты хлопчык прыбудзе з маiм пiсьмом, я загадваю яго забiць i закапаць у зямлю; i зрабiць усё гэта трэба да майго вяртання".

Выправiўся хлопчык з гэтым лiстом у дарогу, але на шляху заблудзiўся i трапiў пад вечар у дрымучы лес. У цемры ён заўважыў агеньчык: пайшоў насустрач яму i апынуўся каля хаткi. Зайшоў ён туды, бачыць - сядзiць каля печкi бабуля, а болей у хатцы нiкога няма. Яна згледзела юнака, спалохалася i кажа:

- Ты адкуль i куды кiруешся?

- Я iду з млына, - адказаў ён, - кiруюся да каралевы, нясу ёй пiсьмо; ды вось заблудзiўся ў лесе i хацеў бы ў цябе пераначаваць.

- Бедны ты хлопчык, - мовiла бабуля, - бо ты трапiў у разбойнiцкi прытон; калi разбойнiкi вечарам вернуцца дамоў, яны цябе заб'юць.

- Ну, што ж, няхай прыходзiць хто заўгодна, - сказаў юнак, - я нiкога не баюся; я так стамiўся, што iсцi далей не маю сiлы. - I ён лёг на лаўку i заснуў.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ... 51
На этой странице вы можете бесплатно читать книгу Казкi (на белорусском языке) - Братья Гримм бесплатно.
Похожие на Казкi (на белорусском языке) - Братья Гримм книги

Оставить комментарий